Matcha to w dosłownym tłumaczeniu z języka japońskiego “herbata w proszku”. Dzisiaj postaram się bliżej przedstawić Wam ten produkt i opowiedzieć, jakie są właściwości matchy, jak ją przygotować i do czego możecie ją wykorzystać.
Czym jest matcha?
Matcha to japońska zielona herbata, dostępna w formie sproszkowanej. Tak naprawdę pochodzi ona z Chin, a do Japonii sprowadził ją mnich Eisai. Rozpowszechnił on uprawę drzewek herbacianych, a z samego przygotowania i spożywania matchy uczynił prawdziwą ceremonię i w efekcie również ważny element kultury japońskiej. Według Eisai drzewka herbaciane powinny być chronione przed dostępem światła słonecznego (w tym celu stosuje się bambusowe lub ryżowe maty), a najlepszą herbatę uzyskuje się z miękkich, młodych listków z czubków drzew. Zebrane liście są suszone na świeżym powietrzu i delikatnie mielone. Często robi się to ręcznie, aby mieć pełną kontrolę nad temperaturą podczas tego procesu.
Przygotowanie matchy – jak przygotować matchę?
Kiedy pierwszy raz usłyszałam o matchy i zapragnęłam jej spróbować, natknęłam się na artykuły opisujące rytuał jej przygotowania. Stwierdziłam wtedy “e tam, nie chce mi się”. Jakaś specjalna czarka? Mieszadełko? Nie dość, że generuje to więcej kosztów, to i wymaga więcej czasu. Później jednak zrobiłam drugie podejście do tego tematu i dowiedziałam się, że te dodatkowe akcesoria w ogóle nie są potrzebne. Matchę można przygotować w zwykłym kubku, a jeśli nie mamy bambusowej miotełki, spokojnie możemy użyć np. spieniacza do mleka.
Z czasem jednak może pojawić się potrzeba posiadania tych specjalnych rzeczy i przyrządzania matchy w sposób tradycyjny. Dla mnie zaczęło to stanowić swego rodzaju relaksujący rytuał, a picie z ceramicznej czarki czyni tę moją chwilę z matchą jeszcze bardziej wyjątkową :).
Jeśli chodzi o sam proces przygotowania, to wygląda on następująco:
- Do czarki lub szklanki wsypujemy dwie bambusowe/jedną herbacianą łyżeczkę matchy.
- Zalewamy to ok. 100 ml wody o temperaturze max. 80 stopni i energicznie mieszamy napój miotełką (chasenem) lub spieniaczem do mleka, aż do powstania delikatnej piany na powierzchni.
- Następnie możemy dodać więcej wody, aby herbata nie była zbyt mocna.
Matchę można przygotować również na zimno – w zwykłej butelce, słoiku lub shakerze. Dodajemy sproszkowaną herbatę do butelki z wodą, zakręcamy i energicznie potrząsamy. Moja matcha w takiej postaci towarzyszyła mi przez całe lato, zabierałam ją w podróż, do kina plenerowego, na piknik itp.
Właściwości matchy
A dlaczego warto pić matchę? W dużym skrócie – jeśli znacie i cenicie właściwości zielonej herbaty, musicie wiedzieć, że matcha to taka zielona herbata razy 10 ;). Zawiera ona nawet kilkunastokrotnie więcej wartości odżywczych i przeciwutleniaczy, niż zwykła zielona herbata. Pozytywnie wpływa zarówno na nasz umysł, jak i na ciało. Wyższość matchy nad inną zieloną herbatą polega m.in. na tym, że spożywamy liście w całości, maksymalnie wykorzystując drzemiące w nich pozytywne właściwości.
Silne właściwości antyoksydacyjne matchy
Słowo “antyoksydacja” przewija się chyba w każdym artykule o różnego rodzaju superfoods. Nic dziwnego – proces antyoksydacji jest niezwykle ważnym i pożądanym zjawiskiem zachodzącym w naszym organizmie, które ma olbrzymi wpływ na nasze zdrowie. Przeciwutleniacze pomagają nam walczyć z wolnymi rodnikami, które przyspieszają procesy starzenia i wspierają rozwój wielu chorób. I tu uwaga – matcha jest jednym z najsilniejszych antyoksydantów według skali ORAC (tutaj przykładowe porównanie matchy z innymi antyoksydantami).
Bogate źródło uspokajającej i poprawiającej koncentrację L-teaniny
L-teanina to aminokwas, który odpowiada m.in. za pamięć roboczą, kreatywne myślenie i tempo przetwarzania informacji. Dodatkowo przypisuje się mu działanie łagodzące napięcia umysłowe i wyciszające. To dlatego japońscy mnisi buddyjscy stosowali matchę jako element rytuału medytacyjnego – pomagała im ona zachować jasność umysłu i spokój.
Matcha na odchudzanie?
Istnieją badania (1, 2, 3, 4) dowodzące, że regularne spożywanie matchy wspomaga proces spalania kalorii i poprawia metabolizm, co prowadzi do uzyskania lepszych efektów w odchudzaniu. Dzieje się tak m.in. dlatego, że zawarte w matchy katechiny EGCG zwiększają wydatki energetyczne organizmu i przyspieszają spalanie tłuszczu.
Matcha na serce
Regularne picie matchy powinno pozytywnie wpłynąć na poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi. Dodatkowo japońskie badania dowodzą, że osoby regularnie pijące kilka filiżanek zielonej herbaty dziennie, miały niższe ryzyko śmierci spowodowanej chorobami układu sercowo-naczyniowego.
Antynowotworowe działanie matchy
Jednymi z najlepiej przebadanych polifenoli występujących w matchy są katechiny EGCG i to im przypisuje się działanie antynowotworowe. Istnieje naprawdę wiele badań (przykładowo 1, 2, 3) dowodzących, że regularne spożywanie matchy zmniejsza ryzyko zachorowania na różnego rodzaju nowotwory o kilka, kilkanaście, lub nawet ponad 20%. Oczywiście nie możemy traktować zielonej herbaty jako leku na raka, ale na pewno warto włączyć ją do swojej diety, jeśli chcemy zmniejszyć ryzyko wystąpienia u nas nowotworów.
Matcha na silne kości
Okazuje się, że regularne picie 1-2 filiżanek matchy dziennie, może pomóc również we wzmocnieniu kości i przeciwdziałaniu osteoporozie (przykładowe badania).
Sami widzicie, że tych udowodnionych, pozytywnych właściwości matchy jest sporo i że warto włączyć ją do swojej codziennej diety. Filiżanka matchy dziennie może stać się dla nas przyjemnym rytuałem, np. podczas wieczornego relaksu lub w trakcie pracy.
Do czego można wykorzystać matchę?
Ta sproszkowana postać matchy daje nam sporo możliwości, jeśli chodzi o wykorzystanie jej w kuchni. Możemy dodawać matchę do wypieków, do lodów, koktajli, innego rodzaju deserów… Wiele ciekawych przepisów znajdziecie na stronie Moya Matcha, marki, która jest partnerem dzisiejszego wpisu.
Mam nadzieję, że przybliżyłam Wam właściwości matchy i być może zachęciłam kogoś do tego, aby sięgnąć po ten rodzaj herbaty. Chętnie dowiem się też, czy Wy lubicie matchę i w jaki sposób spożywacie ją najchętniej…?
