Mała Fatra i Wielka Fatra to słowackie góry, które zauroczyły mnie od pierwszego wejrzenia, kiedy wiele lat temu przejeżdżałam przez Słowację w drodze do Chorwacji. W 2019 roku udało mi się zatrzymać się tam na 2 dni i poznać te okolice już nie tylko przez okna samochodu. Wtedy nabrałam pewności, że muszę tam wrócić na dłużej.
Kolejnym bodźcem do zrealizowania tego planu była zeszłoroczna, jednodniowa wizyta w słowackich Tatrach. Słowackie góry nie są nawet w 1/4 tak zatłoczone, jak nasze. To zupełnie inny wymiar kontaktu z przyrodą. Piękno natury w połączeniu z brakiem ludzi to dla mnie przepis na najlepszy relaks.
Ale tym najważniejszym “motywatorem” do wybrania tego kierunku na tegoroczny, sierpniowy wyjazd był fakt, że w Małej Fatrze znajduje się świetna via ferrata dla początkujących. Przejście ferraty marzy mi się od kilku lat i uznałam, że moje 40te urodziny to idealny moment na spełnienie tego marzenia.
Przy okazji tego wyjazdu odwiedziłam też kilka innych, fantastycznych miejsc i chcę się dziś z Wami podzielić namiarami na nie oraz praktycznymi wskazówkami, jak tam dotrzeć i czego się spodziewać.
Jeszcze kilka słów, a raczej ciekawostka o samych słowackich Fatrach. Nazwa może być tu nieco myląca, bo jej przymiotnik nie odnosi się do wysokości tych pasm, tylko do terenów nadających się pod wypas zwierząt. To Mała Fatra jest pasmem wyższym. Wielka Fatra natomiast często porównywana jest z naszymi Bieszczadami. Oba te pasma są naprawdę piękne i przede wszystkim niezadeptane!
Mała i Wielka Fatra – gdzie się zatrzymać?
Moim zdaniem idealną bazą wypadową we wszystkie miejsca, które pokazuję, jest kameralna miejscowość Martin, położona niemalże w samym sercu słowackich gór.
To tutaj znajduje się via ferrata, która była moim głównym celem, ale i na inne fatrzańskie szlaki było stąd blisko, max. godzina drogi. Jedynie dojazd nad Liptovską Marę zajął nieco ponad godzinę. Również niektóre szlaki w Wielkiej Fatrze są oddalone od Martina ponad godzinę drogi, więc jeśli to Wielka Fatra jest Waszym głównym celem, poleciłabym nocleg w innym miejscu, może bardziej w okolicy Liptovskiej Mary.
Tu macie link do apartamentu, w którym nocowałam i który mogę polecić, bo jest świetnie zlokalizowany w centrum miasta, ale z prywatnym parkingiem.
Janosikowe Diery – bardzo ciekawy szlak z różnymi wariantami trudności
Janosikowe Diery to zespół pięknych, dzikich wąwozów, które Słowacy przystosowali do zwiedzania dodając tam żelazne ułatwienia przypominające via ferratę. Nazwa wywodzi się oczywiście od słowackiego zbójnika, który podobno ukrywał się na tym obszarze. To przepiękne miejsce, które zdecydowanie warto odwiedzić będąc w okolicy! Pamiętajcie tylko o dobrym, górskim obuwiu, a i rękawiczki (np. rowerowe) miejscami mogą się przydać (ale w przeciwieństwie do dobrych butów nie są obowiązkowe).
Start: Terchova Biely Potok
Parking przy ulicy: 5€ (my przyjechaliśmy tu prosto z Polski, więc po południu i wtedy na jednym parkingu nie było już pobieranych opłat)
Czas przejścia: 3-3,5 godziny (przy dłuższych postojach oczywiście więcej).
Szlak składa się z 3 części:
– Dolne Diery – szlak niebieski, dwukierunkowy, łatwy, niewymagający kondycyjnie. Po około 20 minutach dochodzimy do miejsca, w którym można odbić w lewo na Nowe Diery. I zdecydowanie polecam to zrobić, ale ten fragment jest już bardziej wymagający kondycyjnie i robi się stromo.
– Nowe Diery – na początku „wdrapujemy” się na górę (czasem dość dosłownie), a później przez jakiś czas schodzimy delikatnie niżej. Tym żółtym szlakiem dochodzimy do małego mostku i Koliby Podzar, gdzie można kupić coś do jedzenia lub picia. Jeśli Nowe Diery kogoś zmęczą lub czasu jest mało, to dobry moment, aby zawrócić Dolnymi Dierami, czyli łagodnym szlakiem, który nieco ponad pół godziny wcześniej zdecydowaliśmy się pominąć, wybierając trudniejszy wariant. Spragnieni większych wyzwań mogą tu rozpocząć podejście na…
– Górne Diery – to najatrakcyjniejszy fragment szlaku, ale i – jak nietrudno się domyślić – najbardziej wymagający. Pojawiają się tu elementy przypominające via ferratę, tylko że taką bez asekuracji.
Kiedy wdrapiemy się pod drogowskaz „Pod palenicou”, pojawia się drogowskaz na Biely Potok, czyli miejsce pozostawienia samochodu. Powrót stąd zajmuje nieco ponad godzinę.
Wycieczkę na Janosikowe Diery można połączyć z wejściem na Wielki lub Mały Rozsutec. Tylko to już opcja dla osób przyjeżdżających rano i mających znacznie więcej czasu (i siły ).
Wyświetl ten post na Instagramie
Ostrá – to nie jest szczyt dla każdego
Ostrá na polskich blogach raczej nie pojawia się w pojedynkę. Najczęściej polecana jest trasa obejmująca dwa blisko położone wierzchołki Wielkiej Fatry – Tlstą (1373 m) i Ostrą (1247 m). Tlsta (Tłusta) jest wzniesieniem wyższym, ale łagodniejszym. Ostra natomiast… Cóż, nazwa mówi sama za siebie..My nie mieliśmy czasu na wycieczkę obejmującą obie te góry, więc postawiliśmy na Ostrą.
Start: Gaderska Dolina
Parking: 6€
Nasza trasa wyglądała tak:
– kawałek żółtego szlaku, asfaltowa droga z parkingu w kierunku szlaku niebieskiego
– w pewnym momencie odbijamy w prawo do lasu, na niebieski szlak zwany też Końskim Dołem. Na początku jest on dość łagodny. Pod koniec robi się coraz stromiej.
– przy punkcie Muran (wysokość 1050 m) odbijamy w prawo na żółty szlak, który prawie cały czas jest dość stromy i wymagający kondycyjnie. Wiedzie przez las, więc nie można liczyć na ładne widoki.
W końcu wychodzimy z lasu i naszym oczom ukazuje się nagroda za wszystkie trudy – widok jest przepiękny! Radzę jednak nie tracić na niego zbyt dużo czasu, bo tu zaczynają się największe schody. Dosłownie i w przenośni…
– kiedy stoimy przodem do widoku na Wielką Fatrę, mamy do wyboru dwie opcje – iść w prawo na Ostrą, gdzie czeka nas pionowa ściana z łańcuchem, następnie skaliste schody, potem kolejny łańcuch, wąskie okno skalne i kolejne łańcuchy…
– albo możemy pójść w lewo na Zadná Ostrá, gdzie podejście jest również dość wymagające i z dużą ekspozycją, ale jednak bez łańcuchów i w moim odczuciu znacznie bezpieczniejsze, niż to na Ostrą. Można też oczywiście zaliczyć oba te wierzchołki, zaczynając od Ostrej, bo z niej trzeba zawrócić tą samą drogą.
– z Zadnej Ostrej schodzimy żółtym szlakiem przez las w kierunku…
– …szlaku zielonego, który wiedzie przez dość płaską i jasną dolinę biegnącą wzdłuż potoku. Ten fragment to dobre wyciszenie po wcześniejszych emocjach.
Wyświetl ten post na Instagramie
HZS Martinské Hole – via ferrata dla początkujących
HZS Martinské Hole to najstarsza via ferrata w Słowacji. Idąc, a później praktycznie wspinając się w górę wąwozu, wchodzimy na wysokość ok. 1290 m.n.p.m. (pokonujemy w ten sposób ok. 800 m przewyższenia).
Dojazd: Wpisz w nawigację Podstráne, Martin. U celu zobaczysz jeden parking po lewej, ale możesz pojechać też kawałek dalej prosto, tam po prawej jest drugi.
Wypożyczalni sprzętu: jest kilka, ceny chyba wszędzie takie same (10€ za zestaw). My skorzystaliśmy zwypożyczalni w namiocie przy pierwszym parkingu, w którym można było wypożyczyć też rowery na drogę powrotną (20€, nie korzystaliśmy). Plus tej opcji był taki, że pan z naszej wypożyczalni później przemieścił się na górę i tam odebrał od nas sprzęt, nie musieliśmy nieść go ze sobą na dół.
Parking: auto najlepiej zostawić na którymś z parkingów w Podstrane a następnie podejść do Wellness Penzion Ferrata. To tam zaczyna się czerwony szlak na ferratę.
Podejście tym szlakiem trwa ok. 1,5 h. Przejście ferraty – w zależności od naszej formy i ewentualnych korków na trasie (największe w weekendy) – od godziny wzwyż.
Poziom trudności: A-B. Kawałek za połową napotykamy rozwidlenie. Szlak po lewej jest łatwiejszy, utrzymuje się na podobnym poziomie, jak dotychczasowa droga. Szlak po prawej to już poziom B-C, przy czym C to praktycznie pionowe podejście wzdłuż wodospadu.
Uwaga: Ferrata jest zamykana w okresie 15.04-31.05 i 15.09-31.10
Po przejściu ferraty napotykamy cywilizację, można tam coś zjeść, napić się… A następnie wyruszyć w drogę powrotną do miasteczka. Zejście to zajmuje od 1,5 do 2h (można iść dłuższą, łagodniejszą drogą, albo bardziej stromymi skrótami). Ja tego dnia miałam już zajechane stopy, więc zejście to zajęło mi ponad 2h. Żałowałam tu, że nie miałam kijków.
A skoro jesteśmy przy wyposażeniu – koniecznie weźcie ze sobą rękawiczki (mogą być rowerowe).
Wyświetl ten post na Instagramie
Wielki Krywań i Chleb – całodniowa wycieczka lub wjazd kolejką
Wielki Krywań (1708 m n.p.m) to najwyższy szczyt Małej Fatry, a położony obok niego Chleb jest pięknym punktem widokowym (podobało mi się tam bardziej, niż na Wielkim Krywaniu, gdzie dodatkowo doskwierała inwazja latających mrówek). Szczyty te można zdobyć od początku na własnych nogach lub wspomóc się kolejką. My mieliśmy w planach to pierwsze, ale ogólne zmęczenie i stopy zajechane po poprzednich dniach wymusiły opcję łatwiejszą. Najlepszą opcją wg mnie jest wejście na górę samodzielnie (są różne opcje szlakowe, znajdziecie je na innych blogach), przejście przez kilka szczytów granią, a następnie powrót kolejką, bo nie wiem jak Wy, ale ja w górach najbardziej nie znoszę schodzenia.
Aktualne ceny kolejki znajdziecie na oficjalnej stronie, gdzie też najlepiej kupić bilet, bo przez internet jest tańszy, niż w kasie na miejscu. Do kosztów trzeba doliczyć też parking (10 euro).
Podejście od kolejki na Wielki Krywań zajmuje nieco ponad pół godziny. Podejście na Chleb trochę krócej. Jeśli z jakiegoś powodu mielibyście wybrać tylko jeden z tych szczytów, to bardziej polecam Chleb.
Czas na relaks, czyli gdzie popływać w słowackich górach
Mogę polecić dwa miejsca nad wodą w okolicy Małej i Wielkiej Fatry (pierwsze jest też blisko Tatr).
1. Liptovska Mara, czyli słowackie „morze”, to pięknie położony zbiornik retencyjny, praktycznie ze wszystkich stron otoczony różnymi pasmami gór.
Woda w sierpniu spełniała moje standardy temperaturowe, weszłam do niej bez większego problemu
Trafiłam na ciepły i niemal bezwietrzny dzień, więc warunki do SUPowania były idealne.
Jest tam kilka oficjalnych plaż z infrastrukturą, ale i dla miłośników dzikich miejsc coś się znajdzie.
Ja trafiłam właśnie w takie dzikie miejsce i mogę Wam podać na nie namiary GPS 49.127690, 19.506232
2. Kraľovanské jazero – zalany kamieniołom to kolejny sztuczny, ale bardzo fajny zbiornik do kąpieli.
Choć jest to ciekawe, bo jest tam (stara i zniszczona) tablica, że kąpiele są zakazane, ale… Dookoła jest typowo kąpieliskowa infrastruktura, wielki parking (4€) i pełno ludzi. Jest nawet plaża dla naturystów. Mnóstwo ludzi pływa tu na SUPach (naturyści również).
Tutaj woda w moim odczuciu była zimniejsza (ale to był też bardziej upalny dzień, więc mogła to być kwestia różnicy temperatur), szybko robi się głęboko, o ustronne miejsce ciężko, nawet na tygodniu.
Plus za położenie w samym sercu Małej Fatry, można tu wstąpić i schłodzić się dosłownie zaraz po zejściu ze szlaku.
W nawigację najprościej wpisać Bufet Rieka.
Wyświetl ten post na Instagramie
